มู่หลาน : ค่านิยมความดีแห่งวีรสตรีแดนมังกร

บทความนี้เปิดเผยเนื้อหาในภาพยนตร์
.
มู่หลานเป็นตำนานจีนว่าด้วยหญิงสาวที่ปลอมตัวเป็นชายเพื่อไปรบในสงครามแทนพ่อ จนได้รับยกย่องเป็นวีรสตรี มีการถ่ายทอดกันหลายรูปแบบทั้งงิ้ว หนังสือ การ์ตูน และล่าสุด ได้สร้างสรรค์เป็นภาพยนตร์ฮอลลีวูด ชูจุดเด่นคุณธรรมความดี 4 ประการ ได้แก่ ภักดี กล้าหาญ ซื่อสัตย์ และกตัญญู ความดีเหล่านี้ซึ่งปรากฏในตัวละครเอกของเรื่องอย่างเด่นชัด

.

.
ภักดี – มู่หลานมีความภักดีต่อกองทัพและองค์จักรพรรดิจีน จึงร่วมต่อสู้ปกป้องแผ่นดินจากการรุกรานของชนเผ่าต่างชาติ แม้ในยามที่ตนถูกขับออกจากกองทัพ และมีข้าศึกพยายามจะเข้ามาซื้อใจให้ไปอยู่ด้วย แต่มู่หลานยังคงภักดีต่อองค์จักรพรรดิ จึงยอมเสี่ยงตายกลับเข้ากองทัพเพื่อแจ้งข่าวทั้งที่ตนมีอาญาติวตัวก็ตาม ความภักดีนี้เป็นสิ่งที่มู่หลานได้รับการปลูกฝังจากพ่อของตนมาโดยตลอด
.
กล้าหาญ – มู่หลานมีความกล้าหาญอย่างปฏิเสธไม่ได้ เห็นได้จากการปลอมตัวเป็นชายเข้าร่วมรบโดยไม่เกรงอันตราย แม้ในเรื่องจะแสดงให้เห็นฉากมือสั่นเมื่อพูดถึงสงคราม แต่เมื่ออยู่ในสนามรบ มู่หลานก็ไม่ใช่คนเอาตัวรอดหนีทัพ กลับเป็นคนที่ต่อสู้ในแนวหน้าอย่างห้าวหาญ ปกป้องชีวิตเพื่อนพ้องและรักษาแผ่นดินเกิด

.
ซื่อสัตย์ – คุณธรรมข้อนี้เป็นสิ่งที่ภาพยนตร์ใช้เป็นประเด็นขัดแย้งในใจตัวละครเอก เพราะมู่หลานรู้ตัวเสมอว่าตนโกหกกองทัพว่าเป็นผู้ชาย สิ่งนี้ทำให้มู่หลานไม่เป็นตัวเอง และไม่ได้แสดงพรสวรรค์ด้านการรบของตนออกมาได้อย่างเต็มที่ (นักรบที่ซื่อสัตย์เท่านั้นที่จะแสดงผสานพลังปราณในกายออกมาใช้ได้อย่างเต็มศักยภาพ) จนกระทั่งมู่หลานได้เรียนรู้และเลือกที่จะซื่อสัตย์ต่อตนเอง ด้วยการยอมรับในสิ่งที่เป็น และเปิดเผยความเป็นหญิงให้กองทัพรู้ โดยไม่สนใจว่าคนจะยอมรับหรือตนจะต้องโทษหรือไม่ อย่างไรก็ดี ความซื่อสัตย์ก็เป็นเครื่องพิสูจน์ความจริงใจของมู่หลาน และทำให้เธอได้รับการเชิดชูเกียรติเป็นที่ยอมรับจากคนทั้งแผ่นดินในที่สุด
.
กตัญญู – มู่หลานกตัญญูต่อครอบครัว เมื่อรู้ว่พรสวรรค์ด้านการเป็นนักรบของเธอจะเป็นอุปสรรคต่อการสร้างเกียรติให้วงศ์ตระกูล (ผู้หญิงต้องออกเรือนนับเป็นเกียรติ ผู้หญิงรบเก่งจะไม่มีผู้ชายกล้าแต่งงานด้วย) เธอก็ยินดีที่จะทำ แม้จะฝืนใจก็ตาม รวมทั้งการออกรบแทนพ่อ เพราะยอมไม่ได้ที่จะพ่อซึ่งป่วยต้องมาออกรบ ก็นับเป็นการแสดงความกตัญญู (แม้จะไม่มีใครเข้าใจในตอนแรกก็ตาม) รวมทั้งการปฏิเสธตำแหน่งราชองครักษ์ที่องค์จักรพรรดิเสนอ เพราะต้องการกลับมาดูแลครอบครัว ก็ยิ่งแสดงให้เห็นว่าลาภยศสรรเสริญก็ไม่อาจสั่นคลอนจิตใจของมู่หลานให้คลอนแคลนไปจากความกตัญญูได้ ความกตัญญูของมู่หลานเป็นสิ่งที่คนจีนยกย่อง แม้แต่องค์จักรพรรดิที่ได้ชื่อว่าเป็นโอรสแห่งสวรรค์ก็ยังต้องยอมรับการตัดสินใจของมู่หลาน.ค่านิยมความดีที่ปรากฏผ่านคุณธรรมทั้ง 4 ประการ สร้างให้มู่หลานกลายเป็นวีรสตรีที่คนทั้งแผ่นดินยอมรับ แม้ว่าเรื่องของเธอจะเป็นตำนาน แต่ความดีต่าง ๆ ล้วนสอนและน้อมปฏิบัติให้เกิดผลที่เป็นจริงได้กับคนไม่จำกัดเชื้อชาติและภาษา
.
ไม่เว้นแม้คนไทยบนแผ่นดินไทยก็ตาม
.
ธีรวัฒน์ กล่าวเกลี้ยง
เฟซบุ๊ก Nok Theerawat
#ดูหนังดูละคร #มู่หลาน #mulan